Zbigniew Kukulski (1908-1971)

Przyszedł na świat w Jaśle jako syn rolnika Franciszka i Bronisławy z Dylągów. W rodzinnym mieście uczęszczał do szkół, tu też składał egzamin dojrzałości. W 1926 roku rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim UJ. W 1932 roku uzyskał dyplom lekarza. Wówczas też na zasadach pełnego wolontariatu zgłosił się do pracy w Katedrze Historii Medycyny UJ CM. Jednocześnie Kukulski specjalizował się w zakresie chorób skórnych pod kierunkiem prof. Franciszka Waltera. W trzy lata później doktoryzował się na podstawie rozprawy Józef Jakubowski protomedyk i profesor uniwersytetu z czasów Wolnego Miasta Krakowa (Kraków 1935). Promotorem był prof. Władysław Szumowski. Nie mając widoków na stałą, płatną posadę już z końcem 1934 roku przeprowadził się do Katowic, gdzie otworzył prywatną praktykę. W 1935 roku objął posadę lekarza w Szpitalu Górniczym Spółki Brackiej w Katowicach i tam też przepracował niemal do dnia wybuchu wojny. We wrześniu 1939 roku opuścił Katowice i znalazł się w Krakowie. Tu przyszło mu spędzić cały czas okupacji, prowadząc prywatną praktykę dermatologiczną i wenerologiczną. Po wojnie uzyskał stanowisko asystenckie w Katedrze Historii Medycyny. W 1948 roku przez dwa lata prowadził wykłady w zastępstwie Władysława Szumowskiego, a także przez krótki czas pełnił obowiązki kierownika katedry i zakładu. Od 1948 roku rozpoczął organizowanie Biblioteki Lekarskiej, której został pierwszym dyrektorem. W 1951 roku w miejsce rozwiązanego Zakładu Historii Medycyny, stanął na czele Katedry i Zakładu Ochrony Zdrowia AM w Krakowie. Był w niej kolejno docentem kontraktowym i zastępcą profesora. W 1957 roku, po reaktywacji Katedry i Zakładu Historii Medycyny AM Kukulski ponownie stanął na ich czele. Jednocześnie przez parę lat wykładał historię farmacji dla studentów Wydziału Farmaceutycznego, a także historię medycyny na Śląskiej AM. W 1970 roku został powołany na stanowisko docenta. Zmarł 26 października 1971 roku w Krakowie. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim.

Dorobek naukowy Kukulskiego przedstawia się skromnie, a większość prac powstała jeszcze przed wybuchem drugiej wojny światowej. Sporo uwagi poświęcał problemom związanym z tytulaturą naukową i stopniami akademickimi, jakością nauczania medycyny, roli piśmiennictwa lekarskiego. Zajmował się także popularyzacją wiedzy o historii medycyny, jak czynił to we wspólnie napisanym ze Stanisławem Skowronem artykule U początków teorii komórkowej. Prace uczonych rosyjskich i polskich (Wiedza i Życie 1952, R. 21) czy w pisanym samodzielnie tekście poświęconym pamięci Wacława Mayzela – Wielki biolog polski (Wszechświat 1952, nr 7-10).

Ryszard W. Gryglewski

Bibliografia:

Zdzisław Gajda: Kukulski Zbigniew. Słownik biograficzny polskich nauk medycznych XX wieku. Warszawa 1991, t. 1, s. 69-70.

Stanisław Konopka: Nieco wspomnień o Zbigniewie Kukulskim. Archiwum Historii Medycyny 1972, t. 35, nr 1-2, s. 189-191.

Ryszard Żmuda: Dr Zbigniew Kukulski. Forum Bibliotek Medycznych 2012, R. 5 nr 2 (10), s. 334-338.